Ma sharci baa mise waa sharci-darro in iibka khayraadka Somaliland loo gacangeliyo shirkado ajnebi ah?

Xogo Jamhuuriya ka Helay Shirkad Ajaanib ah oo Macluumaadka Shidaalka Somaliland ku iibisa Suuqyada Caalamka

Ma sharci baa mise waa sharci-darro in iibka khayraadka Somaliland loo gacangeliyo shirkado ajnebi ah?

Hargeysa (Jam)- Wargeyska Jamhuuriya ayaa xogo faahfaahsan ka helay shirkad la yidhaa TGS-NOPEC oo laga leeyahay waddanka Norway ee qaaradda Yurub oo Xukuumadda Somaliland heshiis kula gashay inay suuqyada caalamka ku iibiso macluumaadka la xidhiidha saliidda iyo gaasta ku jirta Somaliland oo lagu ogaaday sahamin dalka laga sameeyey sannadkii 2008.

Warsaxaafadeed shirkadda TGS-NOPEC 13 March 2009 ka soo saartay xarun ay ku leedahay magaalada Houston ee dalka Maraykanka waxay ku caddaysay in Somaliland u oggolaatay inay kelideed iibiso macluumaadka xogaha laga ururiyey sahamin shirkaddaasi sannadkii 2008 ku samaysay dhulka iyo bariga Somaliland.

“Somaliland dabeecad ahaan waa dal la mid ah waddanka ay dariska yihiin ee Yemen, halkaasi oo ilaa hada laga qoday ilaa dhawr ceelal shidaal ah. TGS waa shirkaddii ugu horreysay muddo soddon sannadood ah ee Jamhuuriyadda Somaliland ka ururisa macluumaadka saliidda iyo gaasta. Sida ku cad heshiiska aannu la galnay Wasaaradda Macdanta iyo Biyaha Somaliland waxay TGS kelideed si gaar ah suuq ugu raadin doontaa macluumadka saliidda iyo gaasta ee lagu ogaaday sahamin lagu sameeyey sannadkii 2008,” ayaa lagu yidhi warsaxaafadeedka ka soo baxay shirkadda TGS-NOPEC.

Wasiirka Macdanta, Tamarta iyo Biyaha Md. Xuseen Cabdi Ducaale Somaliland, ayaa warsaxaafadeed hore Jamhuuriya loogu baahiyey uu toddobaadkii hore ka soo saaray magaalada Cape Town ee dalka Koonfur Afrika oo uu kaga qaybgalay shir lagaga hadlayey saliidda qaaradda Afrika, waxa uu bayaamiyey inay si furan u bixinayaan goobo saliid iyo gaas ku jiraan oo ka tirsan dhulka Somaliland, isagoo xusay in macluumaadka la xidhiidha saliidda iyo gaasta ku jirta dalka laga heli karo shirkad la yidhaa TGS-NOPEC oo laga leeyahay waddanka Norway, isla markaana xarumo ku leh dalalka Ingiriiska iyo Maraykanka, taasoo uu sheegay inay bishii April ee sannadkii 2008 soo gunaanaday sahamin lagu ogaanayo saliidda iyo gaasta oo laga sameeyey berriga iyo badda Somaliland.

“Wasaaradda Macdanta, Tamarta iyo Khayraadka Biyaha ee Jamhuuriyadda Somaliland waxay ku faraxsan tahay inay ku dhawaaqdo inay si furan u bixinayso goobaha khayraadku ku jiraan, waxayna wasaaraddu bilaabaysaa siyaasadda albaabada furan si shirkadaha gaasta iyo saliidda soo saara ee caalamku u yimaaddaan Somaliland.

Shirkadda TGS (shirkad qaabilsan dhinaca sahaminta saliidda iyo gaasta ku jirta dhulka iyo badda) iyo Wasaaradda Macdantu waxay si wadajir ah u sii wadayaan dhiirrigelinta sidii shidaal looga soo saari lahaa goobaha ku yaal Somaliland.

Shirkadaha xiisanaya ama danaynaya inay ka faa’iidaystaan furaddan waa inay marka hore la soo xidhiidhaan Wasaaradda Macdanta iyo Biyaha si loogu calaamadiyo goobaha shidaalka laga qodayo, kadibna waxa si toos ah loogu xidhi doonaa shirkadda TGS oo farsamo ahaan ka caawin doonta sidii shirkaduhu u heli lahaayeen macluumaadka saliidda iyo gaasta ku jirta goobaha la bixiyey. Macluumaadka la xidhiidha saliidda iyo gaasta Somaliland ee ay hayso shirkadda TGS waxa laga heli karaa xarumaha shirkaddani ku leedahay magaalooyinka Houston ee dalka Maraykanka iyo Surbiton oo ku taal Ingiriiska,” ayaa lagu soo gunaanaday warsaxaafadeedka ka soo baxay Wasiirka Macdanta, Biyaha Somaliland Md. Xuseen Cabdi Ducaale.

Shirkadda TGS-NOPEC ee suuqyada caalamka ku iibinaysa macluumaadka la xidhiidha khayraadka Somaliland, waxa dalka Norway laga aasaasay sannadkii 1996kii, xarunteeda ugu waynna waxay ku taal magaalada Asker ee Norway, waxaanay xarumo kala duwan ku leedahay magaalooyinka Bedford ee dalka Ingiriiska, West Perth oo ku taal Australia iyo Houston Maraykanka ah.
Sida ku cad bogga internetka ee TSG waxay shirkaddani ka shaqaysaa iibinta macluumaadka saliidda iyo gaasta ee ay ka ururiso badda iyo bariga (Seismic data in 2D iyo 3D), iyada oo dhinaca kalena TSG-NOPEC bixisa liisamada caddaymaha ah ee la xidhiidha meelaha ay ka hayso macluumaadka iyo xogaha saliidda iyo gaasta (Oil and Gas).
Dakhliga shirkaddan TGS ka heshay hawlaha ay qabato sannadkii 2010 waxa uu dhammaa $568.3 milyan (shan boqol iyo siddeed iyo lixdan kun oo milyan iyo saddex boqol oo kun oo dollar). Faa’iidada shirkaddani heshay sannadkii 2010 waxa uu gaadhayaa $155.8 milyan oo dollar. Hantida TGS haysatay sannadkii 2010 dhammaadkiisii waxay dhammayd $1.217 bilyan (hal bilyan, laba boqol iyo toddoba iyo toban milyan oo dollar), waxa ka hawlgala shaqaale tiradooda lagu qiyaasay ilaa 630 shaqaale ah.

Jamhuuriya umay suurtogelin inay hesho xogo la xidhiidha dhaqaalaha shirkadda TGS macaashtay sannadkan 2011.
Haseyeeshee, maamulaha guud ee shirkadda TGS-NOPEC Mr. Robert Hobbs oo horraantii bishan November 2011 u warramay wakaaladda wararka ee Reuters, waxa uu sheegay in muddadii u dhexaysay bilihii July ilaa September 2011 ay shirkaddu xoogsatay adduun gaadhaya $61 milyan oo dollar.

Mugdi badan ayaa ku jira sharcinimada heshiiska Somaliland shirkadaha ajaanibka ah ugu oggolaatay inay khayraadkeeda la xidhiidha saliidda iyo gaasta ku iibiso suuqyada adduunka, dabagalka arrintana waa mid u taal Golaha Wakiillada oo sida ku cad dastuurka dalka ay waajib tahay in laga ansixiyo heshiisyada dawladda Somaliland la gasho dalalka iyo shirkadaha shisheeye, iyadoo markasta laga eegayo dhinaca maslaxadda qaranka Jamhuuriyadda Somaliland iyo dadweynaheeda.

http://samotalis.blogspot.com/